Józef Wyszomirski

Józef Wyszomirski (2 I 1909 Nowa Wilejka - 16 VIII 1982 Warszawa), aktor, re­żyser, dyr. i kier. art. teatru, pedagog. Stu­diował polonistyką na Uniwersytecie Wileń­skim, w 1935 wstąpił na wydz. reżyserski PISTu w Warszawie. W czasie studiów współpracował z t. ludowymi, wykładał na kursach dla reżyserów t. ochotniczych. W 1939 uzyskał dyplom i miał rozpocząć pracę w .t. łódzkim. Po wybuchu wojny znalazł się we Lwowie, w Pol. T. Dramatycznym (1939-41), gdzie próbował swych sił jako aktor, np. Stach ("Krakowiacy i Górale" Bo­gusławskiego). Po powrocie do Warszawy jesienią 1941 działał w podziemiu kultural­nym, m.in. był w jury konspiracyjnego kon­kursu dramaturgicznego, zorganizowanego przez Byrskiego, w 1. 1943-44 reżyserował przedstawienia tajnego T. Wojskowego. Po upadku powstania warsz. jako jeniec oflagu Gross-Born uczestniczył w pracach t. obo­zowego. W 1945 znalazł się w zespole Ludo­wego T. im. Bogusławskiego zorganizowa­nego przez Schillera w Lingen. Grał m.in. Drużbę w "Godach weselnych" Schillera (w Pamiętniku Teatralnym 1955 z. 3-4 za­mieścił artykuł o tym t.). Po powrocie do kraju działał początkowo w Łodzi: w sez. 1945/46 reżyserował w T. Powszechnym TUR "Szelmostwa Skapena" Moliera, w 1. 1946-48 był współkier. i reż. T. Kameralnego Domu Żołnierza (np. "Żołnierz i bohater" Shawa). Równocześnie od sez. 1947/48 reżyserował w T. Wojska Polskiego (np. "Noce gniewu" Sa­lacrou, "Krwawe gody" i "Dom Bernardy Alba" Lorki, "Pies ogrodnika" de Vegi), a w sez. 1948/49 pełnił też funkcję wicedyr. tego t. W sez. 1949/50 reżyserował w T. Polskim w War­szawie, w sez. 1950/51 sprawował tu dyr. Objazdowego T. Dramatycznego Domu W.P., w 1. 1951-52 współpracował z filmem w Łodzi, w 1953 za rolę Gen. Świerczewskie­go w filmie "Żołnierz zwycięstwa" otrzymał nagrodą państwową. W 1. 1953-56 reżyse­rował w T. Narodowym w Warszawie (np. "Rzeczpospolita zapłaci" Auderskiej, "Wesele Figara" Beaumarchais). W 1. 1956-59 był dyr. kier. art. i reż. T. im. Wyspiańskiego w Ka­towicach (np. "Wyzwolenie" Wyspiańskiego), skąd wrócił do T. Narodowego (1959-66). Wystawił wówczas m.in. "Widok z mostu" Millera, "Wieczór Trzech Króli" Szekspira. W 1. 1966-74 był reżyserem T. Rozmaitości w Krakowie (od 1973 p.n. Bagatela), w 1. 1968-74 równocześnie reżyserował w T. im. Mickiewicza w Częstochowie. Gościnnie współpracował z wieloma scenami w Polsce, m.in. z T. im. Jaracza w Łodzi, t. w Bielsku Białej, Sosnowcu, z t. muzycznymi, np. Ope­rą Śląską w Bytomiu ("Wesele Figara" Mo­zarta), Operą Bałtycką w Gdańsku ("Orfeusz i Eurydyka" Glucka). W 1974 przeszedł na emeryturę. Od 1947 działał w szkolnictwie teatr, w Łodzi, był m.in. w 1. 1949-59 kier. wydziału reżyserskiego. Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1981/82 tom XXIII, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1985